Τότε που χάθηκαν οι λέξεις.

Περπάτησα κάτω από τα φύλλα που θρόιζαν και σήκωσα το γιακά μου για να γλιτώσω απ' την υγρασία που ένιωθα να με  τρυπά. Κοίταζα τις πλάκες τους πεζοδρομίου, με εκνεύριζαν όλες οι κακοτεχνίες και τα σπασίματα, μα προσπαθούσα να τα αγνοήσω. Μια άδεια σακούλα που στροβιλιζόταν στον αέρα μου τράβηξε την προσοχή. Θύμιζε πικραλίδα που σκορπάει. Είχα φτάσει στη στάση από όπου έπαιρνα πάντα το λεωφορείο 7 για τη σχολή. Καθόταν μία κοπέλα με μωβ ζιβάγκο, ένα παλτό στο χρώμα του κρόκου και ένα κασκόλ που περισσότερο θύμιζε κουβέρτα. Μόλις με είδε μου έκανε χώρο για να κάτσω και μειδίασε. Συνέχισα να κοιτάζω τις πλάκες. Ακόμα δεν τα πήγαινα καλά στην επαφή με αγνώστους. Αυτή, όμως, κάτι μου θύμιζε. Είχε κάτι πολύ οικείο. Ίσως τα χρώματα. Το άρωμα που θύμιζε καλοκαίρι, μέσα στο καταχείμωνο. Μα ναι! Την κυρία Γιάννα. Την πρώτη μου κυρία στην πρώτη δημοτικού. Όχι, όχι της τάξης. Τη δική μου, χρωματιστή κυρία.

*********************************************************************************

Την έστειλαν τότε. Τότε που χάθηκαν οι λέξεις. Στην πρώτη δημοτικού όλα ήταν τόσο έντονα, τόσο δυνατά. Στην τάξη επικρατούσε ένας απροσδιόριστος όχλος και με όλα όσα είχαν συμβεί, ένιωθα αποδιοργανωμένος, χωρίς τη μαμά μου να μπορεί να με συντονίσει σε αυτά που έπρεπε να κάνω. Ένιωθα να είμαι μούσκεμα σε μια βροχή συναισθημάτων, δίχως να μπορώ να ελέγξω το πότε θα κλάψω ή πότε θα κουνήσω το κεφάλι συγκαταβατικά. Έτσι, προτίμησα να πάψω να μιλώ. Όλα έμοιαζαν πιο απλοϊκά έτσι. Αποστασιοποιημένος από όλη αυτήν την κατάσταση που δεν μπορούσα να διαχειριστώ. Όχι δεν ήταν από πείσμα. Ένιωθα ασφαλής. Ίσως και τώρα στα 21 μου το κάνω καμιά φορά ακόμη από συνήθεια.

Οι μεγάλοι, όμως, δεν έδειχναν τόσο "ασφαλείς" με αυτή μου τη συμπεριφορά. Άλλες φορές κουνούσαν το κεφάλι με λύπηση και έλεγαν:

"Αφήστε τον παιδιά, θα μιλήσει όποτε θέλει."

Το πρόσωπό τους όμως είχε ένα αίσθημα δυσφορίας και απογοήτευσης για κάτι που δεν μπορούσαν να αλλάξουν. Οι συμμαθητές μου όμως ήταν πιο ειλικρινείς, όπως είναι πάντα τα παιδιά. Έλεγαν:

"Μήπως δεν έχει γλώσσα;" και τότε τους έδειχνα τη γλώσσα μου -βλέπετε άκουγα. Οπότε κατέληγαν σε πιο εμπεριστατωμένα συμπεράσματα:

"Μάλλον είναι χαζός, γι' αυτό δε μιλάει. Πάμε να παίξουμε."

Η αλήθεια είναι ότι δεν με πείραζε και πολύ. Ανέκαθεν προτιμούσα τη μοναξιά.

Αυτό που με πείραζε, όμως, ήταν που στεναχωρούσαν τη γιαγιά, επειδή  την καλούσαν συνέχεια στο σχολείο. Της μιλούσαν μπροστά μου, λέγοντας διάφορες ακαταλαβίστικες λέξεις. 

"Δεν έχει καμία βελτίωση. Η συμπεριφορά του είναι αποκλίνουσα και θα πρέπει να πάει για διάγνωση το συντομότερο."

Δεν ήξερα ακριβώς τι εννοούσαν αλλά δεν ακουγόταν καλό. Και τότε ο πανικός. Με πλημμύριζε σαν σκοτάδι που απλώνεται μέσα σου και με πάγωνε. Κουλουριαζόμουν στο πάτωμα. Έκλεινα μάτια και αυτιά σαν να 'θελα να σβήσω αυτήν την πραγματικότητα, που μου φαινόταν τόσο τρομαχτική.

Ύστερα από λίγο καιρό πήγαμε σε έναν γιατρό που εννοείται ότι θα με έκανε να μιλήσω στο σχολείο. Η αλήθεια είναι ότι περισσότερο μιλούσε αυτός παρά εγώ όταν βρισκόμασταν. Αλλά τον συμπαθούσα γιατί με έβαζε να ζωγραφίζω. Μου έδειχνε και κάτι παράξενα σχέδια, που με άφηνε να τα βάζω κι εγώ στις ζωγραφιές μου, χωρίς να με μαλώνει αν έκανα τις τίγρεις πράσινες ή τους ελέφαντες με δύο προβοσκίδες. Με άφηνε να φτιάξω ότι θέλω, αρκεί να του εξηγούσα τι έβλεπα. Μόλις τελειώναμε με χάιδευε στο κεφάλι και μου λεγε:

"Μια μέρα θα γίνεις μεγάλος καλλιτέχνης."

Μετά φώναζε τη γιαγιά μου μέσα στο γραφείο -αυτός δε μιλούσε μπροστά μου- και με άφηναν να παίξω με τα τουβλάκια στο δίπλα δωματιάκι. Θυμάμαι που μου άρεσε πολύ να φτιάχνω κτίρια με ίδιο χρώμα. Μία μέρα όμως, η πόρτα τους δεν έκλεισε καλά κι έμεινα να ακούσω.

"Ξέρετε γιατρέ μου δεν είναι δύσκολο παιδί. Απλά από τότε που έχασε τους γονείς του στο τροχαίο χειροτέρεψε πολύ. Ήταν πολύ δεμένος με τη μαμά του και με αυτήν είχαν έναν κώδικά επικοινωνίας."

"Ο Σωτηράκης δεν είναι καθόλου δύσκολο παιδί. Έχει μια ιδιαιτερότητα που ονομάζεται Άσπεργκερ και είναι αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας. Στο σχολείο το πιθανότερο είναι να έχει επιλεκτική αλαλία, την οποία θα ξεπεράσει. Είναι συχνό φαινόμενο ειδικά μετά από κάποιο σοκ. Ίσως σας φαίνονται δύσκολοι και άγνωστοι αυτοί οι όροι αλλά θα σας πω ότι με τη σωστή εκπαίδευση δε θα αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα. Έχει πολύ υψηλό δείκτη νοημοσύνης και ιδιαίτερα ταλέντα. Θα αιτηθούμε παράλληλη στήριξη στο σχολείο για να τον υποστηρίξουμε και όλα θα πάνε καλά. Μην ανησυχείτε."

Τότε ήρθε η κυρία Γιάννα με τα χρωματιστά ρούχα και το μεγάλο χαμόγελο που μύριζε καλοκαίρι. Έμοιαζε περισσότερο με μαθήτρια παρά με κυρία γιατί ήταν πολύ νέα. Δε με μάλωνε ποτέ που δεν μιλούσα, παρά μόνο παρακολουθούσε αν έγραφα και μου έδειχνε που έπρεπε να γράψω τι. Την πρώτη βδομάδα μου είχε εξηγήσει το πρόγραμμά μας και με άφηνε να κάνω μερικά διαλείμματα που με βοηθούσαν. Όταν βγαίναμε έξω μου μιλούσε και καθόταν παρέα μου, χωρίς όμως να με ακουμπάει συνέχεια, γιατί ήξερε ότι με ενοχλεί. Μια μέρα μου έδειξε μια πικραλίδα και μου είπε:

"Σωτήρη δες! Μπορείς να κάνεις μια ευχή και να τη φυσήξεις για να βγει η ευχή σου." και μου έδωσε και μένα μια.

"Να γυρίσει η μαμά." είπα ψιθυριστά χωρίς να καταλάβω ότι ακούγομαι.

Η κυρία Γιάννα έμεινε να με κοιτά και τα μάτια της να τρέχουν δάκρυα. Δεν ήξερα αν είχα κάνει κάτι που τη στεναχώρησε. Όταν γυρίσαμε στην τάξη της ζωγράφισα μια πικραλίδα και της την έδωσα. Εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ, που το είχε δείξει σε ολόκληρο το σχολείο κι έλεγε και ξανάλεγε για το ταλέντο μου. 

Από τότε άρχισα σιγά σιγά να μιλάω, πρώτα μόνο στην κυρία μου και μετά και στα παιδιά. Ήταν πάντα δίπλα μου, με βοηθούσε και με προστάτευε. Πάντα μου χαμογελούσε και ήταν ευγενική, τρία χρόνια ήταν μαζί μου. Θυμάμαι μονάχα μία φορά μου είχε θυμώσει. 

Στην τάξη κάναμε τα επαγγέλματα και τότε με ρώτησε:

"Τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις, Σωτηράκη μου;"

"Κυρία εγώ ξέρω ότι δεν μπορώ να γίνω, ε, να κάνω σαν τα άλλα παιδιά."

Τότε θύμωσε -δεν ξέρω αν ήταν μαζί μου ή με κάποιον άλλον- και μου είπε έντονα:

"Μπορείς οτιδήποτε κι αν θελήσεις, γιατί είσαι μοναδικός. Μην σε ακούσω ποτέ ξανά να υποτιμάς τον εαυτό σου. Ό, τι θέλεις, μπορείς και να το καταφέρεις. Εντάξει;"

Κούνησα καταφατικά το κεφάλι.

"Άρα; Τι θα ήθελες να γίνεις;"

"Ζωγράφος, κυρία."

"Με το ταλέντο που έχεις, είμαι σίγουρη ότι θα τα καταφέρεις."

*********************************************************************************

Μετά από δύο λεπτά η κοπέλα με το κασκόλ-κουβέρτα με ρώτησε κοιτώντας το φάκελό μου:

"Κι εσύ στην καλών τεχνών είσαι;"

Κούνησα καταφατικά το κεφάλι δυσκολευόμενος να την κοιτάξω.

"Θα μου δείξεις τα σχέδιά σου; Είμαι κι εγώ πρωτοετής." είπε με ένα πλατύ χαμόγελο.

Η μυρωδιά από καλοκαίρι με έκανε να κάτσω κοντά της, χωρίς όμως να την αγγίζω. Άνοιξα τον φάκελο κι άρχισα να τις δείχνω, όση ώρα περιμέναμε το αστικό με νούμερο 7.

Η φωτογραφία είναι του @brunarotunno  https://www.brunarotunno.com/

Το φάσμα του αυτισμού είναι εξαιρετικά ευρύ και πρέπει όλοι να είμαστε ενημερωμένοι, ανεξάρτητα από το χώρο στον οποίο εργαζόμαστε. https://autismhellas.gr/autism-aspergers/